काठमाडौं– वाणिज्य बैंकहरुको आधार दर (बेस रेट) एकल अंकमा झरेको छ । हाल सञ्चालनमा रहेकामध्ये केही बैंकको आधार दर साढे ६ प्रतिशत बिन्दुमा आइपुगेको छ। हाल वाणिज्य बैंकहरुको औसत आधार दर ८.३३ प्रतिशत छ ।

बैंकिङ्ग प्रणालीमा अधिक तरलता थुप्रिएसँगै ब्याजदर पनि निरन्तर घटिरहेको छ । निक्षेपको ब्याजदर घटेपछि बैंकहरूको लागत पनि घटेको छ । लागत घट्दा बैंकहरूको आधार दर घटेको हो । आधार दरसँगै कर्जाको ब्याजदर समेत घटेको छ । आधार दर बढ्दा कर्जाको ब्याजदर पनि बढ्ने गर्दछन् भने आधार दर घटेको खण्डमा कर्जाको ब्याजदर पनि घट्ने गर्दछ ।

हाल अधिकांश बैंकहरु एकल अंकको ब्याजदरमै कर्जा उपलब्ध गराउने अवस्था देखिनछन् । अहिले १६ वटा बैंकहरुको आधार दर ९ प्रतिशत भन्दा कम छ । ती बैंकहरुले ग्राहकलाई १० प्रतिशतभन्दा कम ब्याजदरमै कर्जा दिन सक्ने भएका हुन् । हाल बैंकहरुले कर्जाको प्रकृति अनुसार आधार दरमा १.५ प्रतिशतदेखि ५ प्रतिशतसम्म प्रिमियम लिने गरेका छन् । तर, १६ बैंकले चाहेको खण्डमा भने सहजै एकल अंकको ब्याजदरमा कर्जा प्रवाह गर्न सक्नेछन् ।

बैंकहरुको आधार दर अनुसार नै ऋणको ब्याज सस्तो र महँगो हुने संकेत गर्दछ । कम आधार दर भएका बैंकबाट ऋण लिँदा सस्तो ब्याज पर्न जान्छ । यद्यपि, बैंक र कर्जाको प्रकृति अनुसार भने फरक पनि पर्छ ।

हाल सबैभन्दा कम आधार दर स्ट्याण्डर्ड चार्टर्ड बैंकको ६.३६ प्रतिशत छ । यस्तै, राष्ट्रिय वाणिज्य बैंकको आधार दर ७.२१ प्रतिशत, नेपाल बैंकको ७.४९, एभरेष्टको ७.७९, नबिलको ७.८६, नेपाल इन्भेष्टमेन्ट मेगाको ८.०३, सानिमाको ८.२ प्रतिशत छ।

सिद्धार्थ बैंकको आधार दर ८.३१ प्रतिशत, प्रभुको ८.३५ प्रतिशत, कृषि विकासको ८.३८ प्रतिशत, ग्लोबल आइएमईको ८.४, माछापुच्छ्रेको ८.४५, नेपाल एसबिआईको ८.५२, एनएमबिको ८.७, सिटिजनको ८.८५ र लक्ष्मी सइनराजको ९.७ प्रतिशत छ ।

यी बाहेकका तीन बैंकको कर्जाको ब्याजदर भने १० प्रतिशतभन्दा माथि पर्ने देखिन्छ । हाल प्राइम बैंकको आधार ९.०४ प्रतिशत, एनआइसी एशियाको ९.१३ प्रतिशत र हिमालयन बैंकको ९.२८ प्रतिशत रहेको छ । यद्यपि, बैंकले चाहेमा १ प्रतिशत प्रिमियम जोडेरै कर्जा उपलब्ध गराउन सक्नेछन् ।