काठमाडौं — नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय समितिको बैठक केही दिनदेखि निरन्तर जारी छ र आज पनि पार्टी केन्द्रीय कार्यालय सानेपामा दिउँसो साढे १२ बजे बस्ने भएको छ। पार्टी भित्रका आन्तरिक विमर्श र सरकारमा सहभागीताका मुद्दा निकै चर्किएका कारण बैठकमा तीव्र बहस भइरहेको छ।

केन्द्रीय सदस्य कल्याण गुरुङका अनुसार आज पनि बैठकमा केन्द्रीय सदस्यहरूले पार्टी नेतृत्वले पेश गरेको प्रतिवेदनमाथि धारणा राख्ने क्रम जारी रहनेछ। कांग्रेसको यो बैठक विशेषगरी सत्ता गठबन्धनको भविष्य, सरकारको प्रदर्शन, पार्टीभित्रको अन्तरविरोध र अनुशासनका विषयमा केन्द्रित छ।

मन्त्री–सांसदको भूमिकामा आलोचना

पार्टी नेतृत्वको प्रतिवेदनमाथि छलफलका क्रममा धेरैजसो वक्ताहरूले मन्त्री र सांसदहरूको भूमिकालाई निशाना बनाएका छन्। आलोचकहरूले सरकारमा कांग्रेस सहभागी भए पनि जनतामुखी र सुधारमुखी काम गर्न नसकेको, मन्त्रीहरूले पार्टीको साख जोगाउनेतर्फ भन्दा व्यक्तिगत स्वार्थमा केन्द्रित भएको आरोप लगाएका छन्।

बैठकमा धेरै नेताले जनतामा पार्टीप्रतिको धारणा कमजोर भएको, संगठन कमजोर बनेको र स्थानीय तहसम्म पार्टीको पकड कमजोर हुँदै गएकोप्रति गम्भीर चिन्ता व्यक्त गरेका छन्।

गृहमन्त्री लेखकको बचाउ

हिजोको बैठकमा गृहमन्त्री रमेश लेखकले सत्ता गठबन्धनको विकल्प खोज्दा कांग्रेस गन्तव्यमा नपुग्ने भन्दै सरकारको बचाउ गर्नुभयो। उहाँले गठबन्धनकै माध्यमबाट लोकतन्त्र, संघीयता र संविधानको रक्षा हुने दाबी गर्दै विपक्षी गठजोडको सम्भावनाले कांग्रेसको हित नगर्ने बताए।

गृहमन्त्री लेखकले चर्चामा रहेको भिजिट भिसा प्रकरणमा आफ्नो कुनै संलग्नता नभएको प्रस्ट पार्दै आफूविरुद्ध प्रतिशोध साँध्नेजस्तो गरी अनावश्यक प्रचार भएको गुनासो समेत गर्नुभयो। पार्टीभित्रैबाट मन्त्रीको आलोचना भइरहेका बेला गृहमन्त्रीको यो प्रष्टिकरणलाई पनि गम्भीर रूपमा लिइएको छ।

रामहरि खतिवडाको कुलिङ–पिरियड विवाद

बैठकमा केन्द्रीय सदस्य तथा सांसद रामहरि खतिवडाले चर्चित “कुलिङ पिरियड” विषयमा पनि आफ्नो धारणा राख्नुभयो। उहाँले यस विषयमा आफू निर्दोष भएको दाबी गर्दै दोषीलाई कारबाही गर्न सभामुखसमक्ष राखेको आग्रहको विषय केन्द्रीय समिति समक्ष राख्नुभएको थियो।

कांग्रेसभित्र खासगरी सांसदहरूको जिम्मेवारी र आचरणमा प्रश्न उठिरहेको बेलामा खतिवडाको यो विषयले पनि आन्तरिक विमर्शलाई तातेको छ। पार्टीभित्र सांसदहरूले नै संसदीय मर्यादा उल्लङ्घन गरेको आरोपका विषयमा केही नेताहरूले तत्काल छानबिन र कडा अनुशासनको माग समेत गरेका छन्।

सत्ता गठबन्धनको बहस र पार्टीको भविष्य

बैठकमा सबैभन्दा बढी बहस सत्ता गठबन्धनको भविष्यबारे भइरहेको छ। कांग्रेस भित्रकै केही नेताहरू सत्ता गठबन्धनप्रति सशंकित देखिएका छन्। उनीहरूले माओवादी केन्द्र, एमालेजस्ता दलहरूसँगको सम्बन्ध र तालमेललाई दीर्घकालीन रूपमा टिकाउ बनाउन गाह्रो हुने तर्क गरेका छन्।

केही नेताहरूले गठबन्धनको नाममा कांग्रेसको आत्मसम्मान र राजनीतिक पहिचान धमिलिएको गुनासो गरेका छन्। उनीहरूले पार्टी संगठन, युवा नेतृत्वको विकास र वैकल्पिक एजेन्डा निर्माण गर्न जोड दिएका छन्।

त्यसैगरी, सत्ता गठबन्धनभित्र मन्त्रालय बाँडफाँट, बजेटको वितरण र नीतिगत निर्णयमा कांग्रेसको आवाज कमजोर भएको भन्दै असन्तुष्टि पोखिएको छ।

पार्टी नेतृत्वको चुनौती

बैठकका धेरै वक्ताहरूको धारणा यस्तो छ कि पार्टीको नेतृत्व आन्तरिक एकता, अनुशासन र संगठन निर्माणमा कमजोर देखिएको छ। स्थानीय तहदेखि केन्द्रसम्म पार्टी संगठनमा देखिएको गुटबन्दी, असमर्थन, र ठूला नेताहरूको व्यक्तिगत प्रतिस्पर्धाले पार्टीलाई कमजोर बनाएको आरोप पनि उठेको छ।

नेतृत्वले पेश गरेको प्रतिवेदनमा संगठन बलियो बनाउने, निर्वाचन तयारी गर्ने, युवा–महिला सहभागिता बढाउने लगायतका प्रतिबद्धता राखिएको भए पनि केन्द्रीय सदस्यहरूले त्यसको व्यावहारिक कार्यान्वयनमा प्रश्न उठाएका छन्।

निष्कर्ष

नेपाली कांग्रेसको केन्द्रीय समिति बैठकमा अहिले देखिएको विमर्श पार्टीभित्रको गहिरो असन्तोषको प्रतिबिम्ब हो। सत्ता गठबन्धनको समीकरण, सरकारको कामको समीक्षा र पार्टीको आत्ममूल्याङ्कन गर्दै कांग्रेसले आगामी दिनमा कुन बाटो लिन्छ भन्ने कुराले नेपाली राजनीति नै प्रभावित पार्नेछ।

आजको बैठक पनि तीव्र बहसपूर्ण हुने संकेत छ, जसमा पार्टीले आन्तरिक आलोचना, आत्मसमिक्षा र सुधारको बाटो तय गर्छ वा पुरानै शैली दोहोर्याउँछ भन्ने प्रश्न कांग्रेस कार्यकर्तामात्र होइन, आम जनताका लागि पनि चासोको विषय बनेको छ।